نگاهی به مستند «کودتای 53»/ کاوش در یک مسئله ملی

به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، الناز دیمان: برای ما ایرانی‌ها، مسئله مصدق و کودتای ضد ایرانی 28 مرداد، نسل به نسل به عنوان موضوعی ملی مطرح بوده است. تقی امیرانی در مستند «کودتای 53» به شکلی جذاب و پرکشش به این موضوع پرداخته و با اسناد و مدارک، نقش آمریکا و انگلستان در شورش علیه دکتر محمد مصدق و براندازی دولت او را به تصویر کشیده است.

فیلم در پی یک دغدغه شخصی ساخته شده، امیرانی تمایل داشته پس از سال ها به پرسش های خود درباره سرنوشت دولت مصدق پاسخ بدهد اما این دغدغه را به نحوی روایت کرده که مخاطب با این اثر همراه می شود. فیلم به عنوان مستند گزارشی، بسیار پرکشش و پرتعلیق است و اصلا از نفس نمی‌افتد. جستجوی راوی (تقی امیرانی) گاهی با مشکلاتی همراه می شود اما در نهایت اوست که رازها را کشف کرده و علاوه بر نقش دولت های خارجی در براندازی مصدق به این موضوع می‌پردازد که بسیاری از سیاستمداران داخلی هم در این توطئه علیه دولتی ملی، ضد استعماری و محبوب مردم ایران نقش داشته اند. این وجه تاریخی و تراژیک این مستند است که به آن اعتبار اسنادی می بخشد.

نکته جالب در «کودتای 53» این است که امیرانی به نقاط مختلفی از جهان سر می زند و با افراد ایرانی و خارجی درباره مصدق و دخالت بیگانگان در ایران صحبت می‌کند، او به دلیل موقعیتش دسترسی بیشتری به آرشیوهای درجه یک دارد و از این امکان به بهترین شکل استفاده کرده است.

«کودتای 53» ادای دین یک فیلمساز به مردی است که ایرانیان او را ستایش می‌کنند، محمد مصدق سیاستمداری است که همواره ایرانیان به او ارادت دارند. امیرانی در این مستند، نماد مردم ایران است که می‌خواهند یک بار برای همیشه، تراژدی مصدق را باز خوانی کنند. در انتهای فیلم، امیرانی به خانه مصدق سر می زند، به خانه ای غرق در سکوت و غربت. به خانه‌ای که شبیه خانه یک قهرمان نیست، اما یادگاری از یک دوران فراموش نشدنی است.