سه شنبه 31 تير 1399   |   نقد و نظر    |    سايكودرام ، سحر عصرآزاد ، فرزاد خوشدست

یادداشتی بر مستند خط باریک قرمز

كاربردی كردن سايكودرام

كاربردی كردن سايكودرام

سحر عصرآزاد

"خط باريك قرمز" ساخته فرزاد خوشدست ؛ به گروهي از نوجوانان بزهكار كانون اصلاح و تربيت مي پردازد كه براي بازي در نمايشي برگرفته از مسائل خودشان، انتخاب و تا اجرا در يك جشنواره تئاتري پيش مي روند. ايده اجرايي كردن درام تراپي يا سايكو درام كه منجر به شكل گرفتن اين مستند چندلايه شده، به جهت بكر بودن؛ بخصوص در اين جغرافيا، جذابيت هاي منحصر به فردي دارد. علاوه بر اينكه فيلمساز با انتخاب فرم بياني، تصويري و ريتمي متناسب با سوژه هاي محوري كه نوجواناني پر تب و تاب در موقعيتي بحراني هستند، اين جذابيت را دراماتيزه و دوچندان كرده است. حضور گروه تئاتري در كانون اصلاح و تربيت و گزينش گروهي نوجوان براي بازي در نمايش؛ آنهم با مانور بر تمهيد ماسك زدن كه هم از هويت آنها محافظت مي كند، هم حس رفتن در قالب يك كاراكتر نمايشي را تشديد مي كند، از مواردي است كه كنجكاو برانگيزي فيلم را افزون مي كند. علاوه بر آنكه مواجهه علمي با مراحل مختلف تمرين با اين بازيگران كه با تكيه بر ميان نويس تصويري شده؛ جديت و سويه تئوريزه اين درام تراپي را هم براي اين نوجوانان، هم براي مخاطب موكد مي كند. مراحلي شش گانه با حضور هنرمندان حرفه اي و متخصص همچون ياسر خاسب، آرش آبسالان، افشين هاشمي، هنگامه قاضياني، فرهاد اصلاني و امير دژاكام، كه قرار است نقبي به لايه دروني انگيزه ها، ريشه يابي جرم و مشكلات اين گروه زده و گره هاي دروني هر يك را مورد بازبيني قرار دهد. فيلم با تكيه بر روند زنده و پويايي كه در پيگيري رويدادها دنبال مي كند، با ثبت موانع غير قابل پيش بيني تا مرحله رسيدن به اجرا مواجه مي شود كه يكي از اين موارد؛ توقف سه هفته اي تمرين به دليل شكايت گروهي از بازيگران است. فينال مهيج كار جايي است كه بالاخره نمايش براي گروهي از افراد حرفه اي و خانواده هاي اين نوجوانان اجرا شده و تأثيري متناسب با واقعيت جاري در جامعه، بر سرنوشت هر يك از اين نوجوانان مي گذارد.  فيلمساز با هوشمندي بهره تخصصي از عوامل حرفه اي براي ارتقا سطح اين مستند برده كه از آن جمله مي توان به فيلمبرداري مرتضي پورصمدي و قاب هاي منحصر به فرد او و ريتمي پرتنش متناسب با سوژه محوري نام برد كه تدوينگر كار؛ آرش زاهدي اصل در رسيدن به آن نقش داشته است.
دستاورد مهمتر مستند "خط باريك قرمز" را بايد پيگيري تأسيس اولين مدرسه سايكودرام در ايران دانست كه با توجه به روند علمي طراحي شده در فيلم و هويت مندي اين شيوه درماني كه در فيلم به تصوير درآمده، مي تواند درخشان و كاربردي باشد.