فکری‌ارشاد: سینمای مستند اصالت خود را حفظ کرده است
دبیر تحریریه ماهنامه سینمایی «24» ضمن بیان این مهم که سینمای مستند اصالت خود را حفظ کرده است، اظهار کرد: حفظ امنیت نمایش آثار در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت، مهمترین چالش پیش‌روی تیم برگزاری این رویداد برخط (آنلاین) است.
مازیار فکری‌ارشاد منتقد و کارشناس سینما در مورد برگزاری این دوره‌ی سینماحقیقت گفت: کرونا اتفاقی است که سراسر جهان را درگیر کرده و همه اشکال زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. جشنواره‌ها هم در این دسته قرار میگیرند بنابراین ما ناگزیر هستیم با روند جهانی این بحران کنار بیاییم. در جهان فقط جشنواره ونیز به صورت فیزیکی برگزار شد و بقیه آنلاین بودند. در شرایط کنونی سیستم آنلاین تنها راه پیش روی جشنواره‌هاست.
وی ادامه داد: برگزاری آنلاین اجازه نمی‌دهد چراغ سینما خاموش و فعالیت‌های هنری متوقف شود. البته ایرادی هم دارد که مربوط به مشکل داخلی کشور ماست. در برگزاری آنلاین، امکان سرقت یا کپی فیلم‌ها وجود دارد. بنابراین اگر به لحاظ سخت‌افزاری مراقبت‌های لازم صورت گیرد و پیگیری‌های حقوقی انجام شود، نظر مثبتی نسبت به این اتفاق دارم.
این منتقد سینما افزود: برگزاری جشنواره بصورت آنلاین بهتر از برگزار نشدن آن است. متاسفانه ما به لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری شرایط مناسبی برای محافظت از فیلم‌ها در اکران آنلاین نداریم. در اکران فیلم‌های سینمایی هم گاهی دو ساعت پس از نمایش فیلم نسخه قاچاق آن قابل دسترس بوده و در شرایط فعلی وضعیت به همان اندازه ناگوار است که چند ماه پیش بود.
دبیر تحریریه ماهنامه «24» گفت: مهمترین چالش تیم برگزاری جشنواره چهاردهم حقیقت این است که تمهیداتی اندیشیده شود تا امکان سرقت یا کپی فیلم‌ها در اکران آنلاین از بین برود و مفاد قانونی جدید داشته باشیم تا با متخلفان برخورد قانونی صورت گیرد. این مسئله چالشی است که نه فقط جشنواره سینماحقیقت بلکه هر جشنواره‌ای که در ایران بخواهد بصورت آنلاین برگزار شود با آن دست و پنجه نرم می‌کند.
فکری‌ارشاد درباره روند ادامه‌دار برگزاری آنلاین جشنواره و اکران فیلم در بستر فضای مجازی افزود: با توجه به نظر پزشکان و کارشناسان در سال‌های آینده هم با کرونا درگیر خواهیم بود. بعد از آن هم برای مخاطب ورود به سالن‌های سینما تا مدتی در قالب اکران و جشنواره سخت است. مسلماً مدتی طول خواهد کشید تا تماشاگر به سالن سینما بازگردد اما در شرایطی که این بحران وجود نداشته باشد و سلامت مردم تضمین شود، شیوه اکران فیزیکی به ویژه در مورد جشنواره‌ها بسیار بهتر است. مخاطب اکران آنلاین هستم و بعضی فیلم‌هایی که موفق به تماشای آنها نشده‌ام را از این طریق می‌بینم، اما لذت فیلم دیدن روی پرده سینما را از دست نمی‌دهم.
او در پایان، درباره لزوم توجه به سینمای مستند عنوان کرد: سینمای مستند سینمایی است که مخاطب آن نخبه و خاص است، این موضوع مربوط به همه جای دنیا می‌شود و منحصر به ایران نیست. حتی مستند برنده جایزه اسکار هم در اکران عمومی و در مقایسه با سینمای تجاری فروش کمتری دارد. اگر بخواهیم سینمای یک کشور را بشناسیم باید سینمای مستند آن را بررسی کنیم، به این جهت که سینمای داستانی جایگاه خود را پیدا کرده و به راه خود ادامه می‌دهد.
این منتقد و مترجم سینمایی گفت: متاسفانه در فرآیند جهانی شدن سینمای کشورهای مختلف در حال شبیه شدن به یکدیگر است، اما در حوزه سینمای مستند هنوز اتفاق‌های جذابی می‌افتد. فیلم‌های درخشانی با موضوع‌ها و ساختارهای متفاوت و متنوع تولید می‌شوند. در مجموع اگر بخواهیم وضعیت سینمای هر کشوری را بررسی کنیم باید به سینمای مستند آن نگاه کنیم. این حرف کلیشه‌ای است و بارها گفته‌ایم اما سینمای مستند آیینه‌ای در برابر حقیقت است. دوست ندارم اصطلاحات کلیشه‌ای که بارها استفاده شده‌اند را به کار ببرم اما واقعیت این است جنس، شکل و نگاهی که در سینمای مستند وجود دارد می تواند برای مخاطبان جدی‌تر و آدم‌های عمیق‌تر و قشر فرهیخته جامعه جذاب‌تر باشد.
*مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی، چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را به دبیری محمد حمیدی مقدم، در آذرمـاه 1399 و با توجه به شیوع جهانی بیماری کووید 19 به صورت مجازی و نمایش برخط (آنلاین) برگزار خواهد کرد.
