انیسی: تصمیم گرفتم برای «مامان» بجنگم

در این نشست خبری، آرش انیسی (کارگردان)، مجید برزگر (تهیه‌کننده)، رویا افشار، امیر نوروزی، عرفان ابراهیمی، امیر شمس (بازیگران)، فرید طهماسبی (مدیر فیلمبرداری)، زهره علی‌اکبری (طراحی و ترکیب صدا)، پوریا اخوان (طراح صحنه)، میلاد موحدی (آهنگساز) حضور داشتند و اجرای این جلسه هم برعهده‌ی حمیدرضا مُدقق بود.

فیلم سینمایی «مامان» اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند «آرش انیسی» و محصول مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است.

در خلاصه داستان فیلم می‌خوانیم: "مامان" که با وجود جدایی از شوهرش، برای خواهر و برادرهای او هنوز همان "نانسی" دختر آبادانیِ باکلاس و دوست‌داشتنی است، برای پسرهایش یک پیرزن بداخلاق و غرغرو است که با تاکسی خود مسافر جابه‌جا می‌کند و در ظاهر بزرگ‌ترین مانع خوشبختی آن‌ها در زندگی است...

در نشست خبری «مامان» که پس از نمایش این فیلم در سالن ویژه رسانه‌های جمعی سی و نهمین جشنواره فیلم فجر برگزار شد، آرش انیسی درباره‌ی انتخاب این داستان به عنوان اولین فیلم سینمایی‌اش بیان کرد: من همیشه فیلمنامه‌های متعددی می‌نوشتم و دنبال ساخته شدنش می‌رفتم، اما نهایتا به سرانجام نمی‌رسیدند.

او افزود: «مامان» فیلم‌نامه‌ای بود که تصمیم گرفتم برای ساخته شدن آن بجنگم و تا انتها پیش بروم تا فیلم ساخته شود که خدا را شکر موفق شدم.

مجید برزگر، درباره‌ی تهیه این فیلم گفت: روزهای زیادی از تصمیم ما برای ساخت «مامان» می‌گذرد. فیلمنامه جذاب و شخصیت‌پردازی مناسب و شخصیت آرش انیسی، همه از عواملی بود که توجه من را برای حضور در این اثر سینمایی جلب کرد.

رویا افشار در این نشست با آرزوی سلامتی برای همه، درباره‌ی ایفای نقش «نانسی» توضیح داد: شخصیت مقتدرانه این شخصیت، مهربانی و مادر بودنش، من را برای ایفای این نقش جذب کرد.

امیر نوروزی هم درباره‌ی ایفای کاراکتر «فریدون» گفت: مثل همه انسان‌ها که نقاط شخصیتی متفاوتی دارند، فریدون نیز نیت پلیدانه‌ای ندارد و نمی‌توانم صفت خاصی را به او اطلاق کنم. این شخصیت برحسب موقعیت دست به این تصمیم می‌زند.

در ادامه عرفان ابراهیمی پیرامون حضور در پروژه «مامان» توضیح داد: شخصیت «احمد» راوی فیلم است. من و آرش انیسی جلسات فراوانی درباره چگونگی رسیدن به نقش داشتیم و خوشحالم که امسال در این‌جا حضور دارم.

امیر شمس دیگر بازیگر این فیلم گفت: از چند سال گذشته قرار بود من این نقش را بازی کنم؛ اما از آن‌جا که فیلم ساخته نشد این موقعیت به تعویق افتاد تا در نهایت توانستم در این فیلم سخت حضور داشته باشم.

فرید طهماسبی هم درباره فیلمبرداری این فیلم توضیح داد: در فیلم کوتاه شما حدود یک تا ده روز فیلمی را فیلمبرداری می‌کنید و کار تمام می‌شود، اما در فیلم بلند این که حدود چهل روز باید پشت‌سر هم سر صحنه بروی و همه‌چیز را مدیریت کنی، موقعیتی متفاوت و سخت است.

او ادامه داد: این فیلم برای من متفاوت بود و از نتیجه کارم راضی هستم. 

طهماسبی ادامه داد: اکثر صحنه‌های فیلمبرداری این کار داخلی بود. من و آرش انیسی برای چگونگی روایت این فیلم از منظر فیلمبرداری جلسات متعددی در پیش‌ تولید داشتیم و زمان فیلمبرداری چالش جدی نداشتیم.

میلاد موحدی درخصوص آهنگسازی «مامان» گفت: ما در اوایل کار با هم درگیر چالش‌هایی می‌شدیم چون نگاه من نقطه‌نظر یک ناظر بود، اما آرش انیسی موسیقی را در بیان احساس صحنه‌ها می‌دید. خوشبختانه نگاه و شناخت این کارگردان نسبت به موسیقی خیلی درست بود و من امیدوارم نتیجه خوبی شده باشد. بخشی از موسیقی مرهون نگاه این کارگردان است.

پوریا اخوان درباره‌ی طراحی صحنه توضیح داد: کار کردن با کارگردان فیلم اولی خیلی سخت است، زیرا همه مشکلات سر راه فیلمساز اول قرار می‌گیرد. امیدوارم نتیجه خوبی حاصل شده باشد. الان که فیلم را دیدم به این نتیجه رسیدم که شاید صحنه به خوبی دیده نشود و در خدمت فیلم است. این اتفاق یعنی من رسالت خود را درست انجام داده‌ام.

زهره علی‌اکبری نیز گفت: کار کردن با آرش انیسی دلچسب و در عین حال سخت بود. این کار کاراکترمحور است و تمامی عوامل بدون به چشم آمدن باید در خدمت فیلمنامه قرار می‌گرفتند. من کار خلوت و ساده و تمیز را بیشتر می‌پسندم و هدفمان این بود که بخش صدا هم ساده به نظر برسد و به چشم نیاید.

در ادامه‌ این نشست، رویا افشار درباره نقش‌هایی مختلفی که به عنوان مادر بازی کرده است، گفت: وقتی سناریو را می‌خوانی، فاصله‌گذاری را در ذهنت انجام می‌دهی. من سعی می‌کنم کارهایم شبیه به هم نباشد. همه فیلم‌هایم را دوست دارم و برای همه آن‌ها زحمت کشیده‌ام. حضور در کنار آرش انیسی نیز برای من ارزشمند بود. «سرکوب»، «دشمنان» و «مامان» ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند و فیلمسازانشان هر سه جوان هستند. ما این روزها به فیلمسازان مولف نیاز داریم.

آرش انیسی درباره‌ی اسم‌های مختلف شخصیت «مامان» توضیح داد: جنوبی‌ها معمولاً با پرسنل خارجی مراوده بسیاری دارند و اغلب دو اسم دارند؛ برای مثال «نسرین» می‌شود «نانسی» یعنی در اداره پتروشیمی این‌گونه صدا می‌شده. فامیلی خودش هم «روستا» است؛ اما از آن‌جایی که سعی می‌کند جای پدر را بگیرد در شغل فعلی که دارد از فامیلی پدر استفاده می‌کند.

او ادامه داد: اگر مجید برزگر نبود، این فیلم امکان نداشت ساخته شود. ایشان بر اساس نگاهی که از پیش دارد، فیلمنامه‌‌ها را برای ساخت انتخاب می‌کند. فکر می‌کنم که آقای برزگر کاملا می‌داند چه هدفی دارد و چه کاری دوست دارد انجام دهد.

برزگر در پاسخ به این سئوال که تا چه اندازه در فیلمنامه دخالت داشته است؛ گفت؛ من هیچ نقشی در فیلمنامه نداشتم، فقط آن را انتخاب و تحسینش کردم. هیچ‌گاه سطح خودم را به قدری پایین نمی‌آورم که در متن یک کارگردان دست ببرم. 

او افزود: حتی اغلب سر صحنه نمی‌روم، چون اعتقاد دارم که مبحثی به اسم «اعتماد» باید میان ما جاری باشد.

او با اظهار خوشحالی برای حضور در این پروژه سینمایی بیان کرد: «مامان» نفس، ریتم و حال خوبی دارد. من مدیون گروه بازیگرانم هستم و هرچه‌قدر از آنان تشکر کنم، بازهم کم است. فیلم‌هایی شبیه به «مامان» تماشاگر خاص خودش را دارد و من از آن مطمئن هستم.

تهیه‌کننده «مامان» ادامه داد: فیلم‌های پُرفروش متر و معیار ما نیستند و ما مخاطبانمان را از گروه دیگری از مردم برمی‌گزینیم.

انیسی پیرامون مشکلاتی که برای ساخت این فیلم داشت، گفت: ما در ابتدا به این دلیل که شورا اعتقاد داشت این فیلم «تجربی» است، پروانه نگرفتیم و این موضوع مطرح شد که بهتر است نسخه ویدیویی آن ساخته شود. از این تاخیر ناراحت هم نیستم چون فکر می‌کنم «مامان» امروز خیلی بهتر از چیزی شد که اگر قرار بود در آن‌ سال‌ها ساخته شود.

این کارگردان در پاسخ به چرایی خودکشی مادر توضیح داد: مامان در فیلم خودکشی نکرد. آن اتوبوس آتش گرفت و من خودم هم نمی‌دانم مادر زنده ماند یا نه. این کاراکتر قطعه زمینی دارد که برایش تنها نقطه امید برای بازگشت دوباره به خوشبختی و زندگی است.

امیر شمس که با دو فیلم در جشنواره سی‌ونهم حضور دارد، گفت: فیلم «مامان» برای من بسیار ارزشمندتر از فیلم «مصلحت» است. شخصیت این فیلم بسیار از من دور بود و سر تک‌تک پلان‌های آن اذیت می‌شدم؛ چون هیچ‌گاه نمی‌توانم با مادرم این‌گونه رفتار کنم.

انیسی درباره تدوین مجدد فیلم هم گفت: من در این لحظه فکر می‌کنم اثر خوبی ساختم و نیاز به تدوین مجدد ندارد. روایت فیلم بر اساس کاراکترهاست و آشنا شدن با آن‌ها درام فیلم را شکل می‌دهد.

او افزود: ساخته شدن این فیلم ضروری بوده، چرا که ما ناگزیر از قضاوت کردن دیگران هستیم و این قبیل فیلم‌ها شاید قضاوت ما را نسبت به دیگران بهتر کند.

مجید برزگر در پایان گفت: کارگردانی را به تهیه‌کنندگی ترجیح می‌دهم اما گمان می‌کنم آثاری را تهیه می‌کنم که کمتر تهیه‌‌کننده‌ای حاضر به ساخت آن‌ها می‌شود.