یادداشت روزنامه همشهری/ از قهرمانان دفاع مقدس تا عاشقانه‌ای متفاوت
مستند «طاهر» پرتره‌ای تاریخی و جذاب، «پروژه ازدواج» روایتی عاشقانه و متفاوت و «پدرم ایران، مادرم ایران» ادای دین به قهرمانان وطن است.
به گزارش ارتباطات و اطلاع رسانی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، روزنامه همشهری به معرفی سه مستند «اکران حقیقت» پرداخته است. در این یادداشت آمده:
پدرم ایران، مادرم ایران
تویی که نمی‌شناختمت
مستند «پدرم ایران، مادرم ایران» تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درباره شهدای نوجوان و جوانی است که کودکی‌شان در مراکز بهزیستی سپری شده است. فیلم با کنجکاوی فیلمساز درباره این شهدا و سرنوشتشان شروع می‌شود و در کنار روایت او شامل مصاحبه‌های مختلف با افرادی است که به نحوی با این شهدا آشنا هستند. «پدرم ایران، مادرم ایران» (رضا عاطفی) مرثیه‌ای درباره قهرمانانی است که در تاریخ دفاع مقدس آن طور که شایسته است، به آنها توجه نشده است. فیلمساز پای صحبت مربیان بهزیستی، خانواده و همرزمان شهدا می‌نشیند و از دل این حرف‌ها، اطلاعاتی درباره این نوجوانان و جوانان به بیننده ارائه می‌شود. اطلاعاتی که بسیاری از آنها را پیش از این نشنیده‌ایم. «پدرم ایران، مادرم ایران» در دسته آثاری قرار می‌گیرد که به مسائل اطراف جنگ می‌پردازند، فیلمساز با وجود اطلاعات و منابع پراکنده‌ای که درباره موضوع فیلمش وجود دارد از جستجو خسته نشده و با سر زدن به اطراف ایران سعی کرده رد پای شهدای بهزیستی را پیدا کند. فیلم با اشاره‌ای به غربت این بچه‌ها آغاز و با نمایی مشابه تمام می‌شود. در این سفر کوتاه، تماشاگر با قهرمانانی آشنا شده که وطن، خانه همیشگی آنان است.
پروژه ازدواج
این آغاز، پایان ندارد
«پروژه ازدواج» به کارگردانی حسام اسلامی و عطیه عطارزاده یکی از پربیننده‌ترین مستندهای اکران شده در پلتفرم هاشور در سه ماه اخیر بوده است. این مستند که ساختاری داستانی دارد درباره بیماران یک آسایشگاه روانی است که بر اساس نظر یکی از روانپزشکان قرار است در طرحی، با هم ازدواج کرده و سر و سامان بگیرند. فیلم با تصاویری واقعی از زنی شروع می‌شود که همسرش را به دلیل بیماری روانی از دست داده، این خط با خط اصلی فیلم یعنی ازدواج بیماران در هم ترکیب می‌شود تا تماشاگر تصویری واقعی از عشق، وجه زنانه و وجه مردانه آن به دست بیاورد. فیلمساز موفق شده با نزدیک شدن به بیماران و شناخت روحیه، علایق و دنیای آنان، تصویری تازه از یک بیمار روانی و مناسبات حاکم بر زندگی اجتماعی این بیماران ارائه دهد. فیلم، عاشقانه‌ای تلخ و تاثیرگذار است که از بایدها و نبایدهای یک اجتماع صحبت می‌کند و باعث می‌شود نگاه بیننده به بیماران روانی، محدودیت‌ها، تنهایی و مصائب زندگی آنها تغییر کند. گفتار متن خوب، ساختار منسجم و استفاده درست از عناصر داستانی این مستند را به فیلمی دیدنی تبدیل کرده است. «پروژه ازدواج» دشواری‌های عشق و متفاوت زیستن را به یادمان می‌آورد.
طاهر
تاریخ از زاویه‌ای تازه
امیرمسعود حسینی در مستند بازیگوشانه و خلاقانه «طاهر» به زندگی باباطاهر عریان شاعر شهیر ایرانی پرداخته است. فیلم با روایت و صدای گرم سیامک صفری، مستندات تاریخی درباره این شاعر و شبهات اطراف او را مطرح کرده و بیننده را به چالشی بزرگ مهمان می‌کند: آیا بابا طاهر وجود دارد یا این شخصیت زاییده اشتباههای تاریخی است؟ مستند «طاهر» با ساختاری منسجم و یکدست تا انتها این بازی را با تماشاگر ادامه می‌دهد و این فرصت را به او می‌دهد تا در دل تاریخ همراه فیلمساز سفر کرده و برداشت خود را از اغراق‌ها، روایت‌های جعلی و حاشیه‌های زندگی طاهر داشته باشد. مستند «طاهر»، به دلیل استفاده درست از تصاویر آرشیوی، گفتار متن پالوده، اطلاعات و پژوهش غنی که دارد از همان ابتدا تماشاگر را با خود همراه می‌کند و برخلاف اغلب مستندهای پرتره تاریخی که ملال آور و کسالت بارند، با طراوات و شوخ طبعانه است. حتی مباحث کارشناسی که در فیلم تبدیل می‌شود، چینشی دارند که به فضای بازیگوشانه و طنازانه فیلم لطمه وارد نمی‌شود. «طاهر» نشان می‌دهد که انتخاب درست موضوع و نگاه هوشمندانه به روایت‌های آشنا می‌تواند به خلق آثاری ویژه و به یادماندنی تبدیل شود.
منبع: روزنامه همشهری
