رضا خوشدل راد:
دوام «سینماحقیقت» مهم است/ رابطه صنف و مدیران سینمایی تعاملی باشد
رضا خوشدل راد مستندساز و عضو هیات مدیره انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند، معتقد است رابطه صنف‌ها و مدیران سینمایی باید تعاملی و دو سویه باشد.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، رضا خوشدل‌راد، عضو هیات مدیره انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند، درباره اهمیت حضور صنف در جشنواره سینماحقیقت گفت: «جشنواره سینماحقیقت برای ما صنف تهیه‌کنندگان، مهم‌ترین جشنواره‌ای است که می‌توانیم محصولات یک سال را عرضه کنیم و مخاطبان خاص و عام این جشنواره را به عنوان یک برند ملی پیگیری می‌کنند. در کل این جشنواره برای صنف ما به عنوان یک برند ملی خیلی فضای مناسبی است که آثار یک سال و تلاش همکاران‌مان را می‌بینیم.»
او ادامه داد: «سوابق جشنواره سینماحقیقت مثبت و منفی است. بخشی از آن سوابق مثبت است، به دلیل اینکه جریان‌های خاصی را هدایت می‌کند. مثلا اگر به یک جریان محیط‌زیستی در یک سالی توجه خاصی شود، جشنواره آن را سال آینده در میان تولیدات، افزایش می‌دهد. اما در سال‌های قبل گاهی مستندهای شخصی دیده‌ایم که برای مثال مستندسازان از خانواده خودشان مستند ساخته‌اند که در حوزه تهیه‌کنندگی به شمار نمی‌آید. نمی‌گویم بد است، خوب است اما ارتباطی به حرفه تهیه‌کنندگی ندارد. اگر چه کسی که مستند را ساخته و تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشته است، با این حال ارتباطی به حوزه تهیه‌کنندگی ندارد. این موضوع باعث می‌شود که در سال‌های بعد یک سری از افراد از زندگی شخصی‌شان مستند بسازند که مستندهایشان تهیه‌کننده ندارد و حجم‌شان هم زیاد است و بنابراین تهیه‌کنندگی و کار مدیران را دچار مشکل می‌کنند.»
خوشدل‌راد گفت: «در سال‌های گذشته و دوره‌های متاخر، مدیران در حوزه سینمای مستند سعی کرده‌اند از اهمیت تهیه‌کننده کم کنند و فکر می‌کنند به این شکل اقتصادی‌تر خواهد بود. درنتیجه فیلم‌های شخصی فکر می‌کنند پولی که تهیه‌کننده می‌گیرد، هزینه اضافه است. در حالی که پروژه مدیر می‌خواهد و بدون مدیر کار پیش نمی‌رود. به طور کلی تهیه‌کننده سه ماموریت مهم دارد. یعنی در زمانی که قرارداد نوشته شده، با محتوایی که تصویب شده و هزینه‌ای که در جلسه برآورد مطرح شده، تهیه‌کننده قرار است این سه کار را همزمان پیش ببرد. یعنی محتوای مشخص در زمان و با هزینه مشخص است. کسی که حرفه تهیه‌کنندگی را نمی‌شناسد در نتیجه با کارکرد این سه بخش آشنا نیست و دچار مشکل می‌شود.»
خوشدل‌راد توضیح داد: «یعنی چند سال زمان می‌برد تا مستندی را (نه به این معنی که پروسه طولانی شدن مستندها به معنی خوب یا بد شدن است) بسازند که اقتصادی نیست. یک نفر دوست دارد یک موضوعی را در طول مثلا 10 یا 20 سال بسازد. خیلی از فیلم‌های فاخر سینما هم به این شکل تولید شده‌اند. من منکر این موضوع نیستم، اما صنف تهیه‌کنندگان نمی‌توانند یک عمر برای یک تهیه‌کننده وقتش را بگذارد و یک موضوعی را دنبال کند که زندگی، دفتر و نیروهایش که با آن‌ها کار می‌کند را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل اقتصادی نیست. از طرفی هم عده‌ای آمدند و بخشی از زندگیِ خودشان را ساخته‌اند. این‌جا تهیه‌کننده معنایش را از دست می‌دهد و آن‌ها هم تهیه‌کننده نیستند و هیچوقت وارد تجربه کسانی که در سال‌های قبل جایزه گرفته‌اند، نشده‌اند. بنابراین شورای سیاست‌گذاری یا داوران دقت نکردند که جریانی را تقویت می‌کنند که بعدا به سینمای مستند لطمه می‌زند. به طور کلی مشکل ساختاری ایجاد می‌شود و ما در انتخاب فیلم‌های مستندی که در جشنواره به عنوان مستند برتر یا ویژه شناخته می‌شوند، باید دقت کنیم و ضمن اینکه سینمای مستند روز به روز از تهیه‌کننده حرفه‌ای خالی‌تر می‌شود.»
او همچنین گفت: «تعامل صنف با مدیران بالادستی اهمیت دارد. اما این ارتباط نباید به شکل حاکم و محکوم باشد. اصولا مستندی که بخواهد با هزینه شخصی تولید شود، نادر است و باید خیلی خاص باشد که با یک دوربین تولید شود. هر مستندی که تولید می‌شود مربوط به یک سازمان، نهاد سیاسی-اجتماعی یا اقتصادی است که حامیِ آن مستند به حساب میآید. اگر فقط مخاطب سینمای مستند را هدف صحبت‌های من قرار دهیم، کمی بی انصافی است. به دلیل اینکه در جاهای دیگر هم این اتفاق میفتد. من مدیران سینمای مستند را مخاطب قرار می‌دهم به دلیل اینکه آن‌ها هم از جشنواره سینماحقیقت الگو می‌گیرند. بنگاه‌های اقتصادی و سازمان‌های سیاسی و اجتماعی، الگویشان را جشنواره سینماحقیقت قرار می‌دهند. جشنواره سینماحقیقت به عنوان یک برند برای جاهای مختلف تولید استاندارد می‌کند و این استاندارد به شکل غلط تکثیر می‌شود.»
او در پایان درمورد اهمیت برگزاریِ جشنواره سینماحقیقت توضیح داد: «سال‌های مختلف و قبل و بعد از انقلاب، جشنواره‌های مختلفی شروع به کار کردند اما هیچکدام دوام نداشتند. دوام جشنواره سینماحقیقت و افرادی که پای کار ایستادند، یعنی مدیران مرکز گسترش با همه دشواری‌ها و تغییرات سیاسی و مدیریتی، نگذاشتند این جشنواره زمین بخورد. از طرف دیگر محصولاتی که در این جشنواره معرفی می‌شوند، در جشنواره‌های بین‌المللی مورد تحسین قرار می‌گیرند و جشنواره سینماحقیقت را علاوه بر یک برند ملی به یک برند بین المللی هم تبدیل کرده است. در اغلب جشنواره‌ها وقتی یک اثری از جشنواره حقیقت میآید، به آن توجه بیشتری می‌شود چون می‌دانند این جشنواره یک جشنواره جدی است و در منطقه غرب آسیا، جشنواره‌ای که به اندازه حقیقت بین‌المللی باشد و در منطقه اثرگذار باشد، وجود ندارد. جشنواره سینماحقیقت حاصل تلاش‌های تیم برگزارکننده و مدیریت‌های مختلف و ایستادن پای مشکلات مثل تغییرات سیاسی و شیوع ویروس کرونا و... است که هر سال درخشان‌تر شده است.»
منبع: خبرگزاری پانا
