چرا پیچینگ؟ چرا «پرتاب»؟/ یادداشت محمد حیدری‌پور
یکی از مشکلات بزرگ سینمای مستند، جذب سرمایه است، سرمایه دولتی محدود است و بخش خصوصی کمتر تمایل به تولید آثار مستند جدی، انتقادی و با رویکردهای هنری و تجربه‌گرایانه دارد.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، محمد حیدری‌پور کارشناس پخش در یادداشتی نوشت: آنچه سینمای مستند همواره با آن روبرو بوده، دو حوزه تولید و عرضه است. در سال‌های اخیر با توجه به ظهور پلتفرم‌ها، به نظر می‌رسد اندکی از فضای اکران آنلاین به سینمای مستند اختصاص یافته، از سویی دیگر در گروه سینمایی «هنر و تجربه» یا فضاهایی از این دست که به همت نهادها و ارگان‌های مختلف راه اندازی شده، سینمای مستند گاهی مجالی برای دیده شدن یافته است. اما مشکل تولید و جذب سرمایه همچنان باقیست. رابطه بین سینماگر و سرمایه‌گذار (دولتی و خصوصی) پرتنش و پر مساله است.
ارتباط فیلمسازانی خاص و معتمد با بعضی ارگان ها باعث شده آنها فرصت بیشتری برای فیلمسازی داشته باشند، از سویی دیگر بخش قابل توجهی از مستندسازان یا درگیر تولید تیزر و کارهایی از این دست هستند، یا وارد حوزه‌های دیگر شده‌اند.
بخش خصوصی توان و علاقه به سرمایه‌گذاری در سینمای مستند ندارد، بخش دولتی بودجه محدودی دارد که بین عده‌ای نزدیک به حلقه‌های مدیران میانی و دوستان و آشنایان، تقسیم می شود و کمتر استعدادی (به ویژه جوانان) فرصت بهره مندی از این مزایا را دارند. رویدادهای ارائه طرح (پیچینگ) با این هدف می‌تواند برگزار شود که هم تمایل سرمایه گذاران، به مشارکت در تولید آثار مستند بالا برود، هم ارتباط بین سینماگر و تهیه‌کننده تسریع و تسهیل شود. پیش از این، نهادها یا جشنواره‌های مختلف اقدام به برگزاری پیچینگ‌های مختلف کرده‌اند، اما مشکلی که در ایران وجود دارد این است که پس از برگزاری پیچینگ نمی توان امیدوار بود، طرح برگزیده حتما به مرحله تولید برسد. جلسات ارائه طرح در جشنواره‌های بین‌المللی، در رویکردی جدی، از طرح‌های انتخاب شده تا زمان ساخت محافظت کرده و مراقبند این آثار، به تولید برسند.
این روزها، خبر برگزاری رویداد ارائه طرح سینمای مستند «پرتاب»، شنیده شده و مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی خود را برای برپایی این جلسات دو روزه با حضور ۲۲ شرکت کننده و سرمایه گذاران مختلف آماده می‌کند. این اتفاق، روی کاغذ مبارک و فرخنده است، استقلال این رویداد از «سینماحقیقت» می تواند بعد خبری و ضریب تاثیرگذاری آن را بالا ببرد، اما آیا برگزارکنندگان این رویداد، به مرحله تولید اثر هم فکر می‌کنند؟
این که مرکز گسترش، به عنوان نهاد متولی تولید آثار برای برگزاری «پرتاب» پیشقدم شده، مبارک است و این که نهادها و ارگان‌ها پای کار آمده‌اند تا تولید مستند رونق بگیرد، مبارک‌تر. اما این سوال پیش می‌آید چرا بخش خصوصی همچنان تمایلی به شرکت در چنین فضاهایی ندارد و چرا تولید و عرضه مستند، همچنان در انحصار مرکز گسترش، حوزه هنری، اوج و موسساتی از این دست است؟
تهران در هفته آینده، در دو روز میزبان ۲۲ سینماگر مستند است که امیدوارند طرحشان در «پرتاب» دیده و زمینه ساخت آن فراهم شود، این گام نخست برای ورود به دریایی است که انتهایی ندارد. امید که «پرتاب» فضایی برای کشف استعداد و زمینه‌سازی برای مشارکت در تولید فیلم‌هایی متفاوت و خلاقانه باشد. سینمای مستند ایران، به استناد بسیاری از آثار باارزشی که هر سال تولید می‌شود، بضاعت بسیاری برای تبدیل شدن به یک عرصه سودآور و محترم را دارد، اما همواره توجه به سینمای داستانی یا پلتفرم‌ها (از منظر سرگرم‌کنندگی) موازنه بازار عرضه و تولید را برهم زده است.
برگزاری رویدادهایی از جنس «پرتاب» و توجه دادن به سرمایه گذاران به هوای تازه‌ای که در سینمای مستند جاریست، می‌تواند اتفاقی خوش یمن باشد و در صورت استمرار، به نتایجی قابل مشاهده و ملموس بیانجامد.
منبع: خبرگزاری صبا
