نگاهی به مستند «علی مسیو»/ یاد آزادگان فراموش مباد
از علی مسیو جز خاطرات چیزی نمانده، اسناد و دستنوشته‌های بسیاری از او سوزانده شده و باقی نمانده‌اند، حتی نام فامیلش به دستور رضاخان از پسرش برداشته شد، با این حال تاریخ یاد آزادگان را فراموش نخواهد کرد.
به گزارش ارتباطات و اطلاع‌رسانی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، محمداحسان مفیدی کیا: داستان، داستان مشروطه است، داستان کمیته اجتماعیون عامیون، داستان آزادی‌خواهان تبریز، داستان کربلایی علی بازرگان که تاریخ و فرهنگ فرانسه را چنان خوب می‌دانست که «علی مسیو» نام گرفت. کربلایی علی در حال و هوای سیاست آن روز‌های ایران، خیلی زود دکان و بازار را رها کرد و بانی مرکز غیبی تبریز شد، اولین حزب مخفی سیاسی مدرن ایران که جایگاه غیر قابل انکاری در جریان مشروطه‌خواهی دارد.
مسعود میر در نزدیک به یک ساعت فیلمی که ساخته، عصاره‌ی پژوهش مفصل محسن اسحقی را درباره‌ی تاریخ مشروطه در تبریز، ضمن تصویر کردن شخصیت یکی از رهبران آن نهضت مرور کرده است و در این تلاش، برای خود سرفصل‌هایی قرار داده و به مثابه یک کار دقیق پژوهشی همه چیز را با نظم و ترتیب روایت می‌کند: از شروع نهضت، تا اوج گیری و جبهه‌بندی، تا جنگ با رحیم خان، تا حمله‌ی روس‌ها و در آخر، شرح آن عاشورای اندوهبار تبریز.
ایجاد جذابیت‌های بصری، خواه از طریق نشان دادن اسناد تاریخی یا بازسازی نماهایی که غالباً بسته و با چینش هنری ادوات مربوط به آن روزگار باشد و یا حتی تایپوگرافیک‌هایی که کمتر در چنین آثار مستندی دیده شده، باعث ویژه شدن کار شده است. عنصر صدا هم به عنوان مکمل، به یاری تصاویر آمده و به خصوص روی عکس‌های آرشیوی خوش نشسته و فضاسازی بهتری را باعث شده، با این حال شخصاً لحن و بیان گفتارمتن را برای این کار نمی‌پسندم.
از علی مسیو جز همین خاطرات چیزی نمانده، اسناد و دست نوشته‌های بسیاری از او سوزانده شده و باقی نمانده‌اند و حتی نام فامیلش به دستور رضاخان از پسرش برداشته شد، با این حال تاریخ یاد آزادگان را فراموش نخواهد کرد. به قول مسعود میر: «حالا از آن همه آزادگی و آرمان خواهی، همین عکس‌ها راوی حقیقت‌اند، که کار دنیا همیشه بر عکس است.»