آنتونیا شرکا:
«سینماحقیقت» مستقل‌تر شود/ پلتفرم‌ها به دیده شدن مستند کمک می‌کنند
آنتونیا شرکا منتقد سینما و استاد دانشگاه معتقد است پلتفرم‌های آنلاین نمایش فیلم‌های مستند به بیشتر دیدن شدن این آثار و گسترش دایره مخاطبان کمک می‌کنند.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، آنتونیا شرکا، منتقد سینما، درباره وضعیت اکران فیلم‌های مستند گفت: «فکر می‌کنم یکی از رسانه‌هایی که در وهله اول موظف است فیلم‌های مستند را حمایت کند و نمایش دهد، صداوسیما است. انتظار می‌رود که تلویزیون این کار را انجام دهد و متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد و با اینکه شبکه مستند داریم، اما خیلی از مستندهایی که ساخته می‌شوند و به اندازه خودشان می‌توانند مخاطب جذب کنند، راه به تلویزیون باز نمی‌کنند و مهجور واقع می‌شوند. در چنین وضعیتی پلتفرم‌هایی که وجود دارند، فرصتی فراهم می‌کنند برای کسانی که مستند ساخته‌اند و قصد دارند آن را نمایش دهند.»
شرکا ادامه داد: «وجود این پلتفرم‌ها خصوصا بعد از دوران کرونا اتفاق خوبی است. به هر حال شیوع ویروس کرونا همه حوزه‌ها را تحت الشعاع قرار داد، سینما و فیلم‌های مستند را هم تحت تاثیر قرار داد. بنابراین به همان نسبت که سینما رفتن نسبت به گذشته کمی کمتر شده است، فیلم‌های مستند هم از این آسیب‌ها بی‌نصیب نمانده‌اند. به همین دلیل در نبود اکران نظام‌مند فیلم‌های مستند در سینماها، پلتفرم‌هایی که وجود دارند، یک امکان برای علاقه‌مندان و کسانی که پیگیر سینمای مستند هستند به وجود می‌آورند تا به تماشای فیلم‌های مستند بنشینند.»
او توضیح داد: «به طور کلی در همه جای دنیا سینمای مستند نسبت به سینمای داستانی، کمتر دیده می‌شود. این بحث عمومی است و فقط شامل ایران نیست. اما به نظرم بهترین بسترهایی که برای تبلیغات وجود دارد، جاهایی است که می‌توانند مخاطب سنجی کنند. نه صرفا پیش از ساخته شدن مستندها، بلکه مستندهایی که ساخته می‌شوند و اینکه چه هدفی را دنبال می‌کنند هم باید در نظر گرفته شود. مثلا سینمای مستند می‌تواند یک شهر، اثر تاریخی یا چهره شاخص را معرفی کند و سازمان، شهر یا ارگانی وجود دارد که به طور مشخص به این مقوله علاقه‌مند است، بنابراین به این شکل می‌تواند بهتر مخاطبان خودش را پیدا و تبلیغ کند. همچنین در مناسبت‌ها مثلا جشنواره‌ها، همایش‌ها و... هم می‌تواند فرصتی باشد برای اینکه فیلم‌های مستند هم در حوزه به خصوص‌شان، مخاطبان خودشان دارند و دیده خواهند شد.»
شرکا در مورد اهمیت برگزاریِ جشنواره سینماحقیقت گفت: «قطعا جشنواره سینماحقیقت به عنوان یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی در ایران، جایگاه مهمی دارد. همان‌طور که جشنواره فیلم فجر می‌تواند برای سینمای داستانی یک ویترین باشد، جشنواره سینماحقیقت هم یک ویترین به حساب می‌آید. مستندهایی که به شکلی مطرح می‌شوند و جایزه دریافت می‌کنند یا درباره‌شان صحبت می‌شود و در جشنواره پذیرفته می‌شوند، خودش یک امتیاز برای آن مستند به شمار می‌رود و در جاهایی که سینمای مستند محلی برای جلوه‌گری پیدا می‌کند، مسیرش از جشنواره سینماحقیقت طی می‌شود.»
او ادامه داد: «اما نکته‌ای که وجود دارد این است که همان‌طور که در حوزه‌های مختلف امیدواریم استقلال شکل بگیرد، درباره جشنواره سینماحقیقت هم همین‌طور است. برش قطوری که هر سال با گذر زمان حجیم‌تر می‌شود و فیلم‌های مستندی وجود دارند که در کشورها و جشنواره‌های دیگر دیده و تحسین می‌شوند و جایزه دریافت می‌کنند. در حالی که ما حتی روح‌مان هم خبر ندارد که چنین مستندی ساخته شده است و اصلا درباره چیست. این جای خالی بزرگ که هر سال بیشتر از سال قبل می‌شود، باید آسیب شناسی شود و ارگان‌های سینماییِ ما این وظیفه را دارند که فکری کنند تا این اندازه فاصله نباشد. این همه فیلم مستند خوب ساخته و در دنیا مطرح می‌شود که در ایران امکان نمایش دارند و از طریق دیگری این مستندها مطرح می‌شوند. این موضوع نشان می‌دهد که فاصله زیادی میان عرضه و تقاضا برای ساخته شدن مستندها وجود دارد و باید یک فکری برای آن‌ها کرد.»
شرکا در پایان گفت: «با توجه به اینکه سینمای مستند گستره وسیعی را در برمی‌گیرد که می‌تواند در حوزه گردشگری، پرتره یا تاریخی و... باشد، به نظرم علاوه بر همه ارزش‌های هنری که دارد، یک جنبه مهم آموزشی هم می‌تواند داشته باشد. چه بسا موضوعی را در کتاب‌ها می‌توانیم بخوانیم یا در رادیو گوش کنیم، اما وقتی فیلمی از آن ببینیم، خیلی بهتر اثر می‌گذارد. به همین دلیل سینمای مستند جایگاه خودش را دارد و من فیلم‌سازانی را تحسین می‌کنم که از مستند شروع کرده‌اند و در مستند ماندند و مستند برای‌شان سکوی پرشی نبوده است که به سینمای داستانی روی بیاورند و این خیلی ارزشمند است.»
منبع: خبرگزاری صبا