ریچارد لیکاک، تهران و جادوی سینماحقیقت

به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، یکی از مهمانان سرشناس جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت»؛ ریچارد لیکاک بود.

ریچارد لیکاک فیلمساز افسانه‌ای سینمای مستند که به عنوان یکی از شاگردان و همکاران رابرت فلاهرتی و ملقب به پدر سینما وریته شناخته می‌شد، دومین دوره جشنواره «سینماحقیقت» به ایران سفر کرد. لیکاک اولین مستندش را در 14 سالگی کارگردانی کرد. او در ماساچوست مدرسه فیلم تاسیس کرد و خود، یکی از استادان آن بود که در طی سال‌ها تدریس شاگران متعدد و صاحب‌نامی تربیت کرد. ریچارد پنا فیلمساز و استاد سینما در دانشگاه کلمبیا (نیویورک) یکی از شاگردان او در این مدرسه بود. کتاب خاطرات این مستندساز با نام «ریچارد لیکاک: احساس بودن در آنجا» منتشر شده است.

لیکاک که متولد لندن بود، سابقه شصت سال مستندسازی خلاق داشت و به نوآوری در زمینه صدا، تصویر و دوربین‌های سبک در سینمای مستند معروف بود. لیکاک درباره آشنایی‌اش با سینما گفته بود: «با مونیکا دختر فلاهرتی همکلاس بودم و او فیلم کوتاه من را به پدرش نشان داد. فلاهرتی را که دیدم، گفت از فیلم خوشش آمده و یک روز من و تو با هم کار خواهیم کرد. بعد از دبیرستان به آمریکا رفتم تا فیزیک بخوانم. اما قبل از تمام شدن درسم، با ارتش به عنوان فیلمبردار به جنگ جهانی دوم رفتم. بعد که از جنگ برگشتم رفتم که ببینمش. فلاهرتی می‌خواست فیلمبرداری داستان لوییزیانا را شروع کند. پرسید به لوییزیانا می‌آیم، من هم رفتم. کودکی ام را در مزرعه موز پدرم گذراندم و آن جا عکاسی می‌کردم. بعد پدرم مرا برای درس خواندن به لندن فرستاد. دوست داشتم به همکلاسی‌هایم بگویم که کجا زندگی می‌کرده‌ام. سال‌ها قبل فیلم «تورکسیب» را دیده بودم که خیلی زیاد روی من تاثیر گذاشته بود. تحت تاثیر آن فیلم، یک فیلم کوتاه ساختم به نام «موزهای جزایر قناری» تا آن‌ها بدانند من در کجا زندگی می‌کرده‌ام.»

دومین دوره از جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» مهرماه 1387 برگزار شد و لیلاک با دعوت رسمی جشنواره به ایران سفر کرد. همچنین در حاشیه برگزاری این دوره از جشنواره، کارگاه آموزشی یک روزه‌ای درباره سبک فیلمسازی ریچارد لیکاک با حضور او، برای مستندسازان جوان ایرانی برپا شد.

برنامه تقدیر از ریچاد لیکاک مستندساز مطرح و کهنسال انگلیسی نیز در قالب برنامه پایانی جشنواره «سینماحقیقت» برگزار شد.

این مستندساز برجسته آمریکایی که از او به عنوان پدر سینما وریته یاد می‌شود، پس از پایان جشنواره و ترک ایران خطاب به گروه برگزارکننده جشنواره گفت: تهران بهشت بود و من به تندیس طلایی «سینماحقیقت» افتخار می‌کنم. از شور و حرارت، محبت و مهمان نوازی شما بسیار سپاسگزارم. همه چیز جادویی بود و در بازگشت به خانه احساس غم و تنهایی دارم.

ریچاد لیکاک سال 2011 در 89 سالگی در پاریس درگذشت.