«اژدر خالکوب»، پرتره‌ای از آخرین نقاش قهوه‌خانه‌ای ایران
علی قاسمی کارگردان مستند «اژدر خالکوب» (تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی) با پرداختن به زندگی هنری نقاش قهوه‌خانه‌ای زنجان به نمایش تاریخ پنهان و فرهنگ محلی پرداخته است.
علی قاسمی تهیه‌کننده و کارگردان مستند «اژدر خالکوب» از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پویانمایی به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ درباره شکل گیری ایده این مستند گفت: ایده هر اثر برآمده از ایدئولوژی سازنده است. ایدئولوژی من فرهنگ و هنر محلی و پرداختن به موتیف‌های میهنی است که ازجمله این موارد قصه‌ها و موسیقی محلی است. این موضوعات را بسیار دوست دارم و به دنبال آن‌ها می‌روم که «اژدر خالکوب» هم یکی از همین موارد بود.
وی ادامه داد: بعد از ارتباط گرفتن و نزدیک شدن به کاراکتر فیلم متوجه شدیم که اژدر فیلمساز، نقاش، عکاس و مجسمه ساز بوده و به معنایی یک زندگی هنری و آرتیستی داشته است. همین جذابیت‌ها و چهره اسطوره‌ای که دارد و انگار یک نفر را از دوره‌ای دیگر برداشته و به این دوران آورده و علاقه مندی‌های خودم باعث تولید این اثر شد.
قاسمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود مطرح کرد: در این مستند به وجه سینمایی این شخصیت پرداختم و این انتخاب هم به این دلیل بود که بتوانم قسمتی از تاریخ سینمای مکتوم و پنهان را به نمایش بگذارم. این آدم در دهه چهل روحیه فیلمسازی پیشرو داشته و دست به این کار زده است.
کارگردان «اژدر خالکوب» درباره پروسه تولید این مستند توضیح داد: کل پروسه تولید این اثر حدود ۲ سال زمان برد. در مواجهه اول شاید اینطور به نظر بیاید که یک شخصیت به اسم اژدر وجود دارد که به سراغ آن رفته و پرتره‌ای از او تولید می‌کنیم ولی موانع بسیاری وجود داشت که یکی از آن‌ها خود حسین محمودی معروف به اژدر خالکوب بود. اژدر لایه‌های پنهان و سرکشی‌های خود را داشت که شاید یکی از دلایل آن، این بود که دوست داشته خودش درباره خود فیلم بسازد. از طرف دیگر کمال طلبی اژدر باعث شده بود که تقریبا هیچ کاری را به سرانجام نرساند و او کار‌های نیمه تمام بسیاری داشت. فیلم‌هایی که از او پیدا کردیم تکه تکه بودند و یا مثلا تابلوی خیلی بزرگی داشت که نصفه مانده بود. حتی فیلم ما هم به نوعی ناقص شد و خود اژدر فوت کرد.
وی افزود: ما پرتره را به سرانجام رساندیم ولی داستان اصلی که مدنظر داشتیم، با فوت اژدر خالکوب ناقص ماند. حتی قرار داشتیم که با هم فیلم بسازیم و کلی برنامه داشتیم که متاسفانه حدود دو ماه قبل فوت کردند و مسیر پایانی ما متفاوت رقم خورد. ما فیلم را تا ۷۰ دقیقه پیش برده بودیم ولی همانطور که عرض کردم مجبور به تغییر پایان این مستند شدیم.
قاسمی درباره تقاضای حضور در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: ما درخواست خود مبنی بر حضور در جشنواره «سینماحقیقت» امسال را ارائه کرده ایم و امیدوارم که با تایید هیات انتخاب بتوانیم در جشنواره حضور داشته باشیم.
این فیلمساز درباره همکاری با مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی مطرح کرد: براساس یک قاعده‌ای همیشه در حال ضبط بودم و از همه چیز تصویر ضبط می‌کردم و پس از مدتی با یک آشفتگی عجیب و خروار‌ها تصویر مواجه شدم. بعد از مدتی یکی از همین مواد‌های خام را تدوین کردیم که خروجی آن به فیلم «قانماز» تبدیل شد که در جشنواره شانزدهم «سینماحقیقت» حضور پیدا کرد. این اتفاق مسیر را برای من باز کرد و به نوعی نقشه راه شد. تمام آن راش‌ها ارزشمند و منتظر تدوین است ولی با آن حالت جوابی نمی‌گرفتیم تا اینکه برای مستند «اژدر خالکوب» وارد پروسه قاعده مندتری شدیم و برای همکاری با مرکز گسترش اقدام کردیم که خداراشکر این اتفاق هم میسر شد.
علی قاسمی در پایان گفت: برای کار‌های بعدی خود، درباره قصه‌های محلی، آواز‌ها و آوا‌های محلی تحقیقاتی را از مدت‌ها قبل آغاز کرده ام و حتی چند ترابایت تحقیقات میدانی هم جمع آوری کرده ام که به امید خدا در زمان مناسب و با فراهم شدن شرایط به سراغ تولید این موضوع خواهم رفت. همچنین دوست دارم درباره زندگی پدر و مادرم هم بتوانم مستندی تولید کنم.
مستند «اژدر خالکوب» (تولید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پویانمایی) پرتره‌ای درباره زندگی حسین محمودی آخرین نقاش قهوه‌خانه‌ای در شهر زنجان است.
منبع: خبرگزاری برنا