توجه به آموزش مستندسازان پیش از بحران
محمداحسان مفیدی‌کیا کارگردان و مستندساز سینمای ایران، با تأکید بر لزوم آماده‌سازی مستندسازان پیش از وقوع بحران‌ها، گفت: مستندسازان باید پیش از بحران در ساختارهای مرتبط مثل جمعیت هلال احمر عضو شده و دوره‌های لازم را ببینند.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، محمد احسان مفیدی کیا، مستندساز سینمای ایران به بررسی نقش مستندسازی و تاریخ شفاهی در شرایط بحرانی و جنگ پرداخت.
مفیدی کیا در ابتدای این مصاحبه با اشاره به اهمیت حضور مستندسازان در بطن حوادث گفت: مسئله اینجاست که در شرایط بحرانی، اگر مستندساز بتواند با دسترسی‌های درست و به موقع در عمق بحران حاضر شود، آن‌وقت است که می‌تواند ابعاد واقعی رخداد را به مخاطب منتقل کند. این حضور می‌تواند در قالب مستندهای گزارشی، تحلیلی یا تاریخی باشد تا مخاطب عام و خاص در معرض حقایق قرار بگیرند و واکنش‌های مناسب را در شرایط بحران داشته باشند.
وی با اشاره به تجربه‌اش در جمعیت هلال احمر افزود: در بحران‌های اخیر، حتی مستندهای موبایلی ساده هم تأثیر زیادی در افزایش همدلی مردم با نیروهای امدادی داشتند. از طرفی، مستندهای آموزشی که در حین بحران ساخته شدند، به مردم کمک کردند تا در حفظ آرامش، حمایت روانی و سواد رسانه‌ای عملکرد بهتری داشته باشند.
مفیدی کیا با تأکید بر لزوم آماده‌سازی مستندسازان پیش از وقوع بحران‌ها گفت: مستندسازان باید پیش از بحران در ساختارهای مرتبط مثل جمعیت هلال احمر عضو شوند و دوره‌های لازم را بگذرانند. بحران چهار فاز دارد: پیش از بحران، حین بحران، پس از بحران و بازتوانی. اگر مستندسازان از قبل آماده نباشند، در لحظه بحران نمی‌توانند به‌طور مؤثر وارد عمل شوند.
وی با اشاره به تجربه شخصی‌اش در عملیات‌های امدادی گفت: من ۲۰ و چند است سال عضو هلال احمر هستم. یک‌بار در حادثه سقوط هواپیما در اطراف قزوین، به‌عنوان مستندساز دقیقا در عمق حادثه حاضر شدم، جایی که دماغه هواپیما با زمین برخورد کرده بود. این حضور مؤثر فقط به این دلیل ممکن شد که از قبل ساختار را می‌شناختم و آموزش دیده بودم و در قالب تیم‌های امدادی جایگاه داشتم.
مفیدی کیا از دعوت جمعیت هلال احمر از هنرمندان، به‌ویژه مستندسازان، برای عضویت در تیم‌های امدادی خبر داد و گفت: ما از تمام هنرمندان، به‌خصوص مستندسازان، دعوت می‌کنیم تا در دوره‌های آموزشی هلال احمر شرکت کنند و حداقل کمک‌های اولیه را یاد بگیرند. این‌گونه در بحران‌های بعدی می‌توانند به‌عنوان نیروهای آموزش‌دیده، سازماندهی شده و سپس با نظر مسئول میدان، در بطن حوادث حاضر شوند و ثبت وقایع کنند.
وی با اشاره به همکاری با انجمن صنفی کارگردانان مستند و مرکز مستند حقیقت گفت: در حال حاضر تفاهم‌نامه‌هایی با انجمن کارگردانان مستند و مرکز حقیقت در دست انعقاد است تا تیم‌های مستندسازی را برای شرایط بحرانی آماده کنیم. بسیاری از هنرمندان هم به صورت مستقل اعلام آمادگی کرده‌اند.
مفیدی کیا در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ضعف رسانه‌ای ایران در جنگ روایت‌ها اشاره کرد و گفت: نمی‌توان گفت قطعاً برنده یا بازنده جنگ رسانه‌ای بوده‌ایم، اما نسبتا موفقیت‌های رسانه‌ای ما از میدان جنگ کمتر است. مشکل اینجاست که در عمل رسانه را ابزار موثری بر جنگ نمی‌دانیم. اگر روایت‌پردازی قوی‌تری داشتیم، پیروزی‌های میدانی ما در افکار عمومی بهتر دیده می‌شد.
وی با اشاره به نمونه‌ای از ضعف روایت‌پردازی گفت: مثلاً خبر نابودی یک رادار مهم توسط ایران در العدید قطر را آمریکا تأیید کرد، اما چون روایت را در دست نگفتیم، این پیروزی بزرگ به یک خبر معمولی تقلیل یافت. این نشان می‌دهد که دشمن با تسلط بر روایت، حتی شکست‌هایش را هم به پیروزی تبدیل می‌کند.
مفیدی‌کیا با اشاره به لزوم تحول در سیاست‌گذاری رسانه‌ای گفت: مشکل فقط آموزش رسانه‌ای نیست، بلکه نیازمند سیاست‌گذاری کلان در سطح تصمیم‌سازان کشور است. مستندسازان مثل سربازان جبهه هستند و سهم خود را در جنگ روایت‌ها ایفا می‌کنند، اما باید سیاستمداران و نظامیان هم سهم خود را بپذیرند.
وی در پایان اظهار کرد: اگر ارباب رسانه‌های ما در جنگ روایت‌ها قوی‌تر عمل می‌کردند، امروز شاهد تبدیل پیروزی‌های بزرگ به اخبار کم اهمیت نبودیم.
منبع: خبرگزاری میزان