کارگردان کمال‌گرا محبوب تهیه‌کننده‌ها نیست
امید خاکپورنیا، کارگردان و مستندساز به تجربه مکالمه تلفنی خود با ناصر تقوایی اشاره کرد و گفت: در این تماس تلفنی جز ادب و متانت ندیدم. بر خلاف آنچه می‌گفتند تند و بداخلاق نبود.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، امید خاکپورنیا، با اشاره به تولید مستند «قاب» درباره مرحوم جمشید الوندی، فیلم‌بردار باسابقه سینمای ایران گفت: تا جایی که به یاد دارم در مستند «کلام آخر» ساخته مسلم منصوری، که در مورد احمد شاملو بود، ناصر تقوایی نقش راوی را داشت. کار ایشان دلنشین بود، زمان تولید مستند «قاب» تمایل داشتم با او مصاحبه‌ای داشته باشم.
این کارگردان و مستندساز افزود: شنیده بودم که تقوایی اهل مصاحبه با رسانه‌ها نیست به همین دلیل به سختی گفتگوی من به واسطه یکی از دوستان انجام شد، آن هم در شرایطی که تقوایی در آن مقطع زمانی در آلمان و در فستیوال ایرانی‌های مقیم آلمان در مونیخ بود.
خاکپورنیا یادآور شد: در مستند قاب ما به فیلم «نان خورهای بی‌سوادی» رسیدیم که از سری مجموعه مستندهای مشاغل ایران بود که تقوایی کارگردانی می‌کرد. من می‌دانستم که الوندی در صحنه فیلم برداری این فیلم حضور داشته اما نامی از او در تیتراژ نیامده بود و به جای آن نام آقای توفیق ابراهیمی گنجانده شده بود. به همین دلیل تمایل داشتم با تقوایی در این مورد گفتگو کنم.
این کارگردان با اشاره به اینکه در گفتگو با آقای ابراهیمی نیز ایشان تأیید کرد آقای الوندی دو روز در فیلمبرداری این فیلم حضور داشته و روز سوم از فیلم خوشش نیامده و سر صحنه هم حاضر نشده است، ادامه داد: این مصاحبه در واقع بهانه‌ای شد که شکل‌گیری تلویزیون ملی ایران و وقایع آن سال‌ها نیز بررسی شود.
این کارگردان افزود: در مقطعی که تقوایی آلمان بود، هوتن شیرازی اطلاع داد که قرار است میزبان این کارگردان و همسرش خانم وفامهر در آلمان باشد. با همکاری آقای شیرازی سوالات را فرستادم، پاسخ‌ها در قالب ویدیو ضبط شد و در مستند «قاب» آورده شد.
وی افزود: تنها یک بار بعد از دریافت پاسخ‌ها با آقای تقوایی صحبت تلفنی داشتم و از اینکه قرار است با چهره‌ای همچون ایشان صحبت کنم مضطرب بودم اما به واقع بسیار محترم و متین بود.
خاکپورنیا معتقد است تقوایی همراه کیمیایی و مهرجویی سه ضلع سینمای ایران در دهه ۴۰ هستند و آثار فاخر این کارگردان گواه توانمندی بی‌نظیر اوست.
کارگردان مستند «قاب» به قدرت داستان نویسی تقوایی اشاره کرد و گفت: نمونه آن داستان «تابستان همان سال» است که نشان می‌دهد چقدر این کارگردان قلم قدرتمندی داشت.در کارهای سینمایی این کارگردان نیز اقتباس‌های ادبی ممتازی را شاهدیم.
وی با ابراز تأسف از اینکه تقوایی در قبل و بعد از انقلاب تولید زیادی نداشت و ما همین ۶ فیلم را از او داریم، افزود: وسواس این کارگردان برآمده از روحیه کمال گرایی‌اش بود.
ماجرای سکانس سیگار روی زیرسیگاری
خاکپور تاکید کرد: شاید برای بیشتر تهیه کننده‌ها که زمان در تولید برایشان مهم است چنین کارگردانی محبوب نباشد. تقوایی کسی بود که تمام صحنه‌ها را با دقت کارگردانی می‌کرد و حاضر نبود از چیزی بگذرد.
این کارگردان خاطره‌ای از مرحوم مرتضی احمدی، بازیگر سینما نقل کرد که این بازیگر گفته بود در فیلم «چای تلخ» صحنه‌ای از سیگار روشن روی زیرسیگاری بارها به دلیل حساسیت آقای تقوایی در درست بودن صحنه فیلمبرداری شد. البته که طبیعی است چنین روحیه‌ای برای تهیه کننده‌ای که زمان را در تولید مهم می‌داند، جالب نخواهد بود اما به اعتقاد من تقوایی از چهره‌های شاخص سینمای ایران است و با فیلم نساختن، نوعی سکوت کرد و شاید هم این زبان اعتراض او بود.
منبع: خبرگزاری صبا