احساس یا تفکر / یادداشت یک مستندساز درباره همایون ارشادی

به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، تجسم واقعی احساس و تفکر فیلمساز بدون شک بازیگر است، بارها نقل قول هنرمندان که فیلم های ماندگار ساختند را در انتخاب درست بازیگر خوانده‌ایم، برگردم به انتخاب روانشاد همایون ارشادی در فیلم های ماندگار «درخت گلابی» و «طعم گیلاس».

ویژگی‌های فیزیکی این بازیگر، چهره درهم که نشان از درد عمیق می دهد تا آن چشم های ریز که امیدی در آن نیست به زیبایی از عهده نقش در این دو فیلم برمی‌آید، هم فیلم‌ها ماندگار است، هم شخصیت‌ها. ارشادی در سنمای مستند هم تجربه کرد.در مستندهای «برف و شهرزاد» هر دو ساخته مرحوم مهران زینت بخش، نشانی از همایون ارشادی ثبت شده است.

در مستند «شهرزاد» بازیگری به حاشیه رفته و منزوی نشان داده می شود، در میانه فیلم او سراغ همایون ارشادی می رود. این تمهیدی، فکر شده است. شهرزاد سراغ سوپر استاری مثل امین حیایی یا... نمی رود،گویی بانو شهرزاد می رود همزاد خود در زندگی را پیدا کند. عقل فروخفته تا احساس درمانده او چنین با هم ترکیب می شوند، همایون ارشادی در فیلم مستند نصیحت گوی صرف است، اما چهره اش روشن می‌کند برای نصیحت گفتن نقش بازی می کند، حس و فکر او یکسان نیست.

تماشاگر این مستند مثل بانو شهرزاد می‌فهمد که دارد بازی ناشیانه می‌خورد. مهران زینت بخش کاملا آگاه است که تابوی همایون ارشادی چیست، کارگردان با شکستن این تصور از بازیگر به روایت خود از شهرزاد جان دیگر می دهد که فقط به فکر گذشته برنگردد و به احساس خود اعتماد کند.

فیلمساز در فیلم مستند با آگاهی و احساس کامل به پرتره یک شخصیت می‌رسد. این در بیشتر فیلم های مستند پرتره که من دیده‌ام متاسفانه نیست. در بیشتر آنها عقل دانای کل نشان داده می‌شود، از احساس خبری نیست.

همایون ارشادی بازیگر سینما و تلویزیون امروز سه شنبه 20 آبان ماه بر اثر سرطان درگذشت.