عکاسی مستند مسئولیت اجتماعی عکاس را یادآوری می‌کند
محسن اسماعیل‌زاده، عکاس مستند، با تأکید بر اینکه وظیفه اصلی عکاسی مستند ثبت صادقانه واقعیت است، می‌گوید این شاخه از عکاسی نقش مهمی در آگاهی‌بخشی اجتماعی دارد.
به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، محسن اسماعیل‌زاده، عکاس مستند، درباره اهمیت عکاسی مستند به آوش گفت: عکاسی مستند زمانی اهمیت پیدا می‌کند که وظیفه‌اش ثبت واقعیت باشد؛ واقعیتی که ممکن است نادیده گرفته شود یا به‌درستی روایت نشود. این نوع عکاسی با نمایش صادقانه زندگی و شرایط اجتماعی، نقش موثری در آگاهی‌بخشی و اثرگذاری اجتماعی دارد. عکاس مستند تنها ناظر نیست، بلکه با نگاه و انتخاب‌های خود در قبال جامعه مسئولیت اجتماعی دارد؛ مسئولیتی برای روایت حقیقت و برانگیختن اندیشه و احساس در مخاطب.
این عکاس با اشاره به ضرورت توجه مدیران فرهنگی به تربیت نگاه‌های مستندنِگر و مستندنِگار افزود: در مرحله نخست، خودِ مدیر فرهنگی باید دغدغه اجتماعی داشته باشد تا بتواند نسلی مستندنِگر و مستندنِگار تربیت کند؛ مدیری که خود را در برابر جامعه مسئول بداند و نگاهش فراتر از سیاست‌گذاری اداری باشد.
او در پاسخ به این پرسش که واقعیت‌های اجتماعی- زیستی جامعه ایران تا چه اندازه در قالب‌های مستند قابلیت ثبت دارند، توضیح داد: به نظر من، واقعیت‌های اجتماعی و زیستی هر جامعه‌ای، از جمله جامعه ما، به‌خوبی در قالب مستند قابل ثبت هستند. آنچه تاکنون در مدیوم‌های مختلف شاهد بوده‌ایم نشان می‌دهد زندگی مردم، رفتارها و تغییرات اجتماعی، همواره سرشار از روایت‌های واقعی و قابل بیان از طریق تصویر است. تنها کافی است نگاه مستندنِگر وجود داشته باشد تا این واقعیت‌ها درست و صادقانه دیده و ثبت شوند.
اسماعیل‌زاده، بخش مجموعه عکس مستند در نوزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» را مؤثر در افزایش اهمیت روایت‌گری دانست و بیان کرد: عکاسی مستند امروز دیگر تنها مجموعه‌ای از تصاویر کنار هم نیست، بلکه روایتی دقیق از لایه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی جامعه است. به‌نظر من، سینمای مستند با پرداختن به مجموعه عکس مستند، در واقع به اهمیت روایت‌گری و نقش تصویر در بازتاب واقعیت اشاره کرده است.
او عکاسی مستند را الهام‌بخش سینماگران مستند دانست و اضافه کرد: به‌نظر من نگاه مستند در عکاسی می‌تواند پشتوانه خوبی برای سینماگران مستند باشد، زیرا هر دو بر پایه مشاهده و ثبت واقعیت شکل می‌گیرند. عکاسی مستند معمولاً به‌صورت فردی انجام می‌شود و عکاس با نگاه شخصی خود روایت می‌کند. در سال‌های اخیر نیز روایت‌های شخصی بیشتری وارد این حوزه شده و موجب شده عکاسی مستند از ثبت صرفِ واقعیت فراتر رود و به نوعی روایت شخصی از جامعه و زندگی تبدیل شود. این ویژگی می‌تواند برای مستندسازان الهام‌بخش و کمک‌کننده باشد.
او در پایان، جشنواره «سینماحقیقت» را فرصتی برای دیده شدن آثار دانست و ادامه داد: آثارِ ارسالی حق دارند بدون سانسور دیده، بررسی و حتی برگزیده شوند. گاهی پیش آمده که برخی آثار پیش از داوری، به دلایلی همچون ضعف فنی یا موضوعات دیگر، ممیزی و حذف شده‌اند؛ در حالی که همه آثار باید فرصت دیده شدن و بررسی شدن داشته باشند.
بخش مجموعه عکس مستند «از قاب تا روایت» با دبیری مهدی سروری در نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» برگزار می‌شود.
منبع: آوش